Wybory parlamentarne
Wybory do szwedzkiego parlamentu odbywają się co cztery lata w drugą niedzielę września. Tego samego dnia odbywają się również wybory regionalne i gminne.
Szwedzki parlament czyli Riksdag jest najwyższym organem decyzyjnym w Szwecji. Do zadań Riksdagu należy uchwalanie ustaw i budżetu państwa. Riksdag kontroluje też, jak rząd wykonuje swoją pracę.
W wyborach do Riksdagu w 2022 roku wzięło udział 84,2 procent uprawnionych do głosowania. Następne wybory zwyczajne odbędą się w 2026 roku.
Szwedzki system wyborczy jest proporcjonalny. Oznacza to, że liczba miejsc, które dana partia otrzymuje w Riksdagu, jest proporcjonalna do liczby głosów uzyskanych przez nią w wyborach parlamentarnych. W Riksdagu jest 349 miejsc, tak zwanych mandatów. Podstawowa zasada mówi, że partia musi otrzymać co najmniej 4 procent głosów, aby wejść do Riksdagu.
Obywatele Szwecji mogą głosować i kandydować w wyborach parlamentarnych
Prawo do głosowania w wyborach parlamentarnych ma każdy obywatel Szwecji, który najpóźniej w dniu wyborów ukończy 18 lat i jest lub był zameldowany w Szwecji.
Każdy, kto chce zostać wybrany na posła do parlamentu, musi posiadać prawo do głosowania w wyborach parlamentarnych i zostać nominowany, czyli wyznaczony na kandydata, przez partię polityczną. Osoba nominowana musi wcześniej wyrazić zgodę na nominację.
Mandat parlamentarny jest osobisty. Jeśli poseł zdecyduje się opuścić swoją partię w trakcie kadencji, może pozostać w parlamencie, ale bez przynależności partyjnej.
Partia lub partie, które mają wystarczającą liczbę miejsc w parlamencie, by uzyskać poparcie dla swojej polityki, tworzą rząd. Nazywa się to parlamentaryzmem.
Partie wchodzące w skład Riksdagu w kadencji 2022–2026
W kadencji 2022-2026 w Riksdagu reprezentowanych jest osiem partii. Oto liczba miejsc, czyli mandatów, jakie partie uzyskały w parlamencie po wyborach w 2022 roku:
- Szwedzka Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza (Socialdemokraterna, S) 107 mandatów
- Szwedzcy Demokraci (Sverigedemokraterna, SD) 73 mandaty
- Umiarkowana Partia Koalicyjna (Moderaterna, M) 68 mandatów
- Partia Lewicy (Vänsterpartiet, V) 24 mandaty
- Partia Centrum (Centerpartiet, C) 24 mandaty
- Chrześcijańscy Demokraci (Kristdemokraterna, KD) 19 mandatów
- Partia Zielonych (Miljöpartiet, MP) 18 mandatów
- Liberałowie (Liberalerna, L) 16 mandatów